Spotkanie z Rzecznikiem Praw Obywatelskich
W dniu 22.09.2022r. odbyło się spotkanie środowisk mundurowych z Rzecznikiem Praw Obywatelskich prof. Marcinem Wiąckiem, któremu towarzyszył naczelnik Wydziału ds. Żołnierzy i Funkcjonariuszy Tomasz Oklejak.
Inicjatorem i organizatorem spotkania był Klub Generałów i Admirałów RP.
W spotkaniu, oprócz najliczniej reprezentowanego środowiska byłych żołnierzy uczestniczyli przedstawiciele klubów i stowarzyszeń Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej i Straży Granicznej.
W części wstępnej RPO wskazał główne kierunki swojej aktywności dotyczącej służb mundurowych, do których zaliczył sprawy mieszkaniowe, podnoszone przez środowisko mundurowe, niejasne, szybkie ścieżki awansowe, kierowanie na kursy, nieprzestrzeganie zasad dotyczących czasu służby (zwłaszcza w odniesieniu do żołnierzy delegowanych na granicę) oraz problemy wynikające z przeznaczenia części ośrodka w Wędrzynie na potrzeby cudzoziemców.
W swoich pytaniach przedstawiciele wojska zwracali uwagę na bolesny dla nich problem braku asysty honorowej w uroczystościach pogrzebowych i niechęci aktualnych władz do nadawania im właściwej rangi.
Jako przedstawiciel naszego Klubu zwróciłem się do RPO w trzech kwestiach związanych z tzw. ustawą represyjną – przewlekłości postępowania, rozbieżności w orzecznictwie sądowym oraz problemów z wypłatami zasądzonych świadczeń.
Jeśli chodzi o przewlekłość postępowań, RPO wskazał z ubolewaniem, że jest to bolączka całego systemu sądowniczego i w aktualnej sytuacji niewiele można z tym robić. Przewlekłość postępowania jest przedmiotem największej ilości skarg przeciwko Polsce w organach europejskich. Obiecał zainteresować się losami pisma skierowanego do Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 sierpnia 2018r. zwracającego uwagę na problem opóźnień w nadawaniu sprawom z odwołań od decyzji organów emerytalnych, wynikających z faktu nieprzekazywania tych odwołań sądom, oraz braku możliwości orzekania o przewlekłości postępowania.
W kwestii rozbieżności orzecznictwa w sprawach odwołań od decyzji w sprawach emerytalnych RPO wskazał, że niektóre sądy nie realizują uchwały składu 7 sędziów SN, zgodnie z którą sąd, badając sprawę, nie powinien ograniczać się do formalnego jedynie stwierdzenia, że osoba skarżąca pełniła służbę/pracowała w odpowiedniej instytucji, ale powinien również merytorycznie ocenić, jaki był charakter tej służby/pracy. Nie ma obecnie formalnego sposobu do „przymuszenia” sądu do odpowiedniego zachowania (kiedyś taką rolę odgrywały wytyczne Sądu Najwyższego).
Właściwym działaniem obecnie jest wnoszenie odpowiedniej skargi tak, by sprawa trafiła do Sądu Najwyższego.
Jeśli chodzi o opóźnienie wypłaty odszkodowań, to RPO stwierdził, że nie ma żadnych podstaw do opóźniania wypłaty zasądzonych odszkodowań. Również wniesienie kasacji nie wstrzymuje wykonania orzeczenia. Jedyną sytuacją, w której byłoby to możliwe byłaby sytuacja, gdy wniesiona by została skarga kasacyjna a SN, na wniosek skarżącego, zawiesiłby wykonanie orzeczenia.
RPO poprosił o przekazanie mu informacji o przypadkach nieuzasadnionej zwłoki w wypłacie odszkodowań.
RPO poprosił, by zgłaszać mu przypadki naruszeń praw obywatelskich, gdyż bez takiej informacji trudno mu podejmować efektywne działania.
W ostatniej części spotkania dyskusja koncentrowała się na naruszeniach praw obywatelskich związanych z prowadzeniem czynności operacyjnych.
Gen. bryg. SG w st. spocz. Leszek Elas
