Straż Graniczna ma już 30 lat kontynuacja opracowań

granicy państwowej Rzeczypospolitej Polskiej będącej granicą wewnętrzną Unii Europejskiej nie jest wymagane posiadanie ani posiadanie przy sobie dokumentu uprawniającego do przekraczania granicy państwowej.

     W konsekwencji powyższej tezy, przekroczenie granicy państwowej będącej granicą wewnętrzną Unii Europejskiej bez posiadania dokumentu uprawniającego do przekroczenia granicy państwowej, to jest: dokumentu podróży albo dokumentu paszportowego – nie stanowi wypełnienia normy blankietowej zawartej w artykule 49a § 1 kodeksu wykroczeń, a więc wykroczenia polegającego na przekroczeniu granicy państwowej wbrew przepisom, ani odesłania blankietowego zawartego w art. 264 § 2 kodeksu karnego, to jest przestępstwa polegającego na przekroczeniu granicy państwowej wbrew przepisom przy użyciu podstępu, groźby, przemocy albo we współdziałaniu z innymi osobami.
     Brak jest bowiem przepisów konstytuujących czyn zabroniony, które określałyby bezprawność zachowania polegającego na przekroczeniu granicy państwowej będącej granicą wewnętrzną UE.
     Inspiracja dotycząca problematyki określonej ramami powyższego artykułu zrodziła się pod wpływem analizy zagadnienia dotyczącego przekraczania granicy wewnętrznej UE, a w szczególności poglądów wyrażonych w przedstawionym niżej wyroku Sądu Najwyższego, co w przekonaniu Autora powinno usunąć jakiekolwiek dotychczasowe wątpliwości. Niestety pogląd SN nie zyskał, jak można niestety sądzić, statusu jurydycznie jednoznacznego.
     Sąd Najwyższy – Izba Karna w dniu 09.03.2010 (V KK 265/09) rozstrzygając konkretną sprawę w uzasadnieniu tego wyroku wyraził pogląd, że:
Uprawnienie do przekraczania granic wewnętrznych Unii Europejskiej w każdym miejscu bez odprawy granicznej zwalnia od obowiązku nie tylko legitymowania się przed kimkolwiek dokumentem uprawniającym do przekraczania granicy, ale i od powinności posiadania takiego dokumentu w czasie przekraczania tych granic.

     Zdaniem Sądu Najwyższego, wyrażonego w uzasadnieniu powyższego orzeczenia, artykuł 20 Kodeksu Granicznego Schengen[1] należy interpretować w ten sposób, że ewentualne wezwanie funkcjonariuszy Straży Granicznej państw należących do Unii Europejskiej na granicach wewnętrznych do okazania dowodu lub paszportu będzie służyć tylko weryfikacji (potwierdzeniu) prawa osoby do swobodnego przemieszczania się po jej obszarze.
     Sąd Najwyższy w uzasadnieniu powołanego wyroku stwierdził ponadto, że :
Obowiązek posiadania przez pełnoletniego obywatela polskiego, zamieszkałego w Rzeczypospolitej Polskiej dowodu osobistego (art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych, Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 – dalej EwidLU) nie rozciąga się więc na konieczność posiadania przy sobie dowodu w czasie przekraczania granic wewnętrznych. Uregulowania zawarte w art. 20 k.g.S. i art. 34 ust. 1 EwidLU są od siebie niezależne (zob. art. 21c k.g.S.).
     Można wprawdzie twierdzić, że na gruncie prawa polskiego wyroki sądów, nawet wyroki Sądu Najwyższego, nie stanowią źródeł prawa, a wiążą tylko w konkretnej sprawie. Nie można jednakowoż nie zauważać, że wyroki Sądu Najwyższego stanowią cenne źródło wskazówek rozumowań sądowych w zakresie wykładni pojęć prawnych, i co za tym idzie są stosowane przez sądy powszechne. W konsekwencji może skutkować to min. odpowiedzialnością odszkodowawczą i to nie tylko Skarbu Państwa za szkody wyrządzone osobom trzecim przez funkcjonariuszy przy wykonywaniu powierzonych im czynności. Na uwagę w powyższym kontekście zasługuje odpowiedzialność funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa do wysokości dwunastokrotności miesięcznego wynagrodzenia przysługującego funkcjonariuszowi publicznemu, którą przewiduje całkowicie nowa regulacja prawna określona w ustawie z dnia 20 stycznia 2011r o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa. (Dz. U. nr 34, poz. 173). Ustawodawca w ustępie 2 art. 2 tej ustawy ustalając zakres pojęciowy „rażącego naruszenie prawa” wyjaśnia, że polega to także na działaniu bez podstawy prawnej.
     Problematyka przekraczania granic wewnętrznych UE wciąż budzić może kontrowersje, albowiem w całym zakresie informacji publicznej spotyka się często informacje sprzeczne z obowiązującym prawem europejskim i prawem polskim.
     W szczególności, w internecie bardzo często można spotkać informacje, o których można zachowując rewerencje i elegancję, powiedzieć, że są to informacje nieaktualizowane, co bardzo często może wprowadzać w błąd, a co najmniej sugerować „istnienie” innego prawa niż obowiązujące.
     Twierdzenie o treści powyższej nie jest nieuzasadnione. Tytułem przykładu można wskazać fragmenty witryn internetowych:

• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 2009–02–18, II AKa 208/08[2] – gdzie w uzasadnieniu powyższego wyroku akcentowane jest twierdzenie, że przekraczanie granicy RP dozwolone jest na podstawie dokumentów uprawniających do jej przekraczania. Jako argument na rzecz powyższej tezy podnosi się, że w obecnym stanie prawnym nie ma sprzeczności między ustawą z dnia 12 października 1990 roku o ochronie granicy państwowej a Rozporządzeniem Rady Wspólnot, czyli Kodeksem Granicznym Schengen, a „w związku z tym nie można mówić, że nastąpiła depenalizacja art. 264 kodeksu karnego.”

     W ramach tej tezy podnosi się, że organy Unii Europejskiej zgodnie z zasadą kompetencji powierzonych mają tylko takie uprawnienia prawodawcze, jakie zostały jej nadane przez państwa członkowskie w drodze umów międzynarodowych, zatem organy UE mogą podjąć działania tylko w nadanych (powierzonych) jej obszarach. Kompetencje nie przekazane przez państwa członkowskie należą do suwerennych atrybutów państwa członkowskiego UE.
     W tym miejscu należy zauważyć, że uzasadnienie powyższego wyroku Sądu Apelacyjnego jest eksploatowane na rzecz tezy, iż do przekroczenia polskiej granicy państwowej będącej granicą wewnętrzną Unii Europejskiej konieczne jest posiadanie dokumentu uprawniającego do przekroczenia granicy państwowej. Twierdzenie takie, jak będę się starał udowodnić, jest prawnie niedopuszczalne.

• „Obywatel UE może wjechać i przebywać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do 3 miesięcy na podstawie ważnego dokumentu podróży lub innego ważnego dokumentu potwierdzającego jego tożsamość i obywatelstwo.”

Jest to strona Urzędu do spraw cudzoziemców, zatytułowana Zasady wjazdu i pobytu przez okres nie przekraczający 3 miesiące.
Podkreślenia wymaga fakt, iż, jak tam podano, informacja była aktualizowana:

14.05.2009,[3] a więc już po wprowadzeniu pełnego „dorobku Schengen” w stosunku min. do Polski.

• Na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych widnieje informacja:
  „Departament Konsularny i Polonii MSZ RP uprzejmie przypomina, że od dnia 1 maja 2004 roku obywatele Rzeczypospolitej Polskiej – zarówno dorośli jak i małoletni – mogą przekraczać granice państw UE nie tylko (jak przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej) na podstawie paszportu, ale również na podstawie dowodu osobistego.”[4].

Ta z kolei informacja jest nieprecyzyjna, gdyż nie informuje o zakresie używanego określenia, a mianowicie, co to znaczy „przekraczać granice państw UE”, albowiem granice państw członkowskich UE mogą, jak wiadomo, być granicą zewnętrzną Unii Europejskie, albo – granicą wewnętrzną UE, to jest granica pomiędzy dwoma państwami członkowskim UE.

• Na stronie KGSG z kolei, jako informację dla podróżnych, podaje się, że:
  (…) pełna akcesja Rzeczypospolitej Polskiej do Wspólnoty Europejskiej nastąpiła dopiero na podstawie decyzji Rady z dnia 6 grudnia 2007 r. w sprawie pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Republice Czeskiej, Republice Estońskiej, Republice Łotewskiej, Republice Litewskiej, Republice Węgierskiej, Republice Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republice Słowenii i Republice Słowackiej (Dz. Urz. UE L 323 z 8.12.2007 r.). Zgodnie z tą decyzją z dniem 21 grudnia 2007r. zniesione zostały kontrole na wewnętrznych granicach lądowych i morskich, a na granicach powietrznych nastąpi to z dniem 30 marca 2008 r.

     W praktyce oznacza to, że granice wewnętrzne – z Republiką Federalną Niemiec, Republiką Czeską, Republiką Słowacką i Litwą mogą być przekraczane w każdym miejscu i czasie bez dokonywania odprawy granicznej osób niezależnie od ich obywatelstwa.
     Niemniej jednak należy wiedzieć, że ze swobody do przemieszczania się nie można korzystać w sposób nieograniczony. Np. pamiętać należy, iż aby przekroczyć granice wewnętrzne trzeba posiadać ważny dokument do tego uprawniający. Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym obywatel Rzeczypospolitej Polskiej może przekroczyć granicę państwową do państw UE na podstawie:

• dowodu osobistego (…)[5],
• dokumentu paszportowego (…)”[6].

     Powyższa informacja nosi datę publikacji internetowej: 15–04–2008, i jak można sądzić, uważana jest za aktualną, co oczywiście może wprowadzać w błąd albo kształtować nieprawidłowe poglądy dotyczące przekraczania granicy wewnętrznej w rozumieniu Kodeku Granicznego Schengen.
     Przede wszystkim nadmienić należy, że zasada swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium Państw Członkowskich dotyczy każdego obywatela Unii, i jest zasadą traktatową (art. 18 TWE – obecnie art. 21 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE)[7].
     Ograniczenie tego prawa może wynikać tylko z postanowień Traktatu albo środkach przyjętych do jego wykonania.
     Jedna z fundamentalnych swobód europejskich, polegająca na prawie do swobodnego przemieszczania się w obszarze Unii Europejskiej uzyskała mocniejsze „brzmienie” w Traktacie o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej wyrażoną obecnie w art. 77 (dawny artykuł 62 TWE), gdzie odnośna norma prawna ma brzmienie stanowcze, a mianowicie: Unia prowadzi politykę gwarantującą zapewnienie braku jakiejkolwiek kontroli osób, niezależnie od ich przynależności państwowej, przy przekraczaniu przez nie granic wewnętrznych.
     Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej – czyli Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską zmodyfikowany przez Traktat Lizboński – wskazuje na jeden kompetentny w tym zakresie organ prawodawczy, to jest Parlament Europejski i Rada – które to organy zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą, przyjmują środki dotyczące braku jakiejkolwiek kontroli osób, niezależnie od ich przynależności państwowej, przy przekraczaniu przez nie granic wewnętrznych.
     Kodeks Graniczny Schengen, to jest Rozporządzenie WE nr 562/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. ustanawiające wspólnotowy kodeks zasad regulujących przepływ osób przez granice w artykule 20 odnosi się do granic wewnętrznych Unii Europejskiej stanowiąc, że granice wewnętrzne mogą być przekraczane w każdym miejscu bez dokonywania odprawy granicznej osób niezależnie od ich obywatelstwa.
     Z kolei, artykuł 21 Kodeksu Granicznego Schengen stanowi, że zniesienie kontroli na granicy wewnętrznej nie wpływa na uszczuplenie uprawnień policyjnych państwa członkowskiego pod warunkiem – co niestety często jest niezauważane – że, ujmując całościowo, wykonywanie tych uprawnień policyjnych nie jest równoważne z dokonywaniem odprawy granicznej.
     Następnie, przepis zawarty w literze c) artykułu 21 Kodeksu Granicznego Schengen przewidywał możliwość ustanowienia przez Państwo Członkowskie przepisów o obowiązku posiadania lub posiadania przy sobie dokumentów. Zgodnie z art. 37 Kodeksu Państwa Członkowskie miały możliwość powiadomienia Komisji o przepisach krajowych dotyczących art. 21 lit. c) d), sankcjach, o których mowa w art. 4 ust. 3, i umowach dwustronnych zawartych zgodnie z art. 17 ust. 1.
     Polska zgłosiła notyfikacje opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (2008/C 18/03) o treści jak niżej :
Polska nie wprowadziła żadnych szczególnych przepisów dotyczących posiadania lub posiadania przy sobie dokumentów tożsamości.

     Po przystąpieniu Polski do strefy Schengen obywatele Unii Europejskiej i osoby korzystające ze wspólnotowego prawa swobodnego przemieszczania się, mają zatem pełne prawo postępować zgodnie z art. 20 KGS i przekraczać polską granicę państwową będącą granicą wewnętrzną UE w każdym miejscu, czasie i o każdej porze bez posiadania dokumentu uprawniającego do przekraczania granicy państwowej.
     Stanowisko takie wynika z nadrzędnego charakteru prawa europejskiego, w tym przypadku traktatowego i środków przyjętych w celu wykonania postanowień TWE, i nie należy akceptować poglądu, że po przyjęciu całego dorobku Schengen konieczne jest do przekraczania granicy państwowej posiadanie dokumentu uprawniającego do przekraczania granicy państwowej uzasadniając to tym, że obowiązywał niezmieniony podówczas art. 14 ustawy o ochronie granicy państwowej.
     Twierdzenie o treści przeciwnej w konsekwencji byłoby równoważne temu, że prawo krajowe może ograniczać prawo europejskie.
     Rzeczona wyżej nowelizacja art. 14 ustawy o ochronie granicy państwowej nie tworzy w żaden sposób nowego stanu prawnego, gdyż warunki prawne przekraczania granicy państwowej będącej granicą wewnętrzną UE określają przepisy prawa wspólnotowego o randze rozporządzenia, które obowiązuje w pełni i bezpośrednio w całym obszarze UE. I nie zachodzi więc potrzeba wprowadzania jego postanowień aktem prawa krajowego.
     Można wszakże poczynić głębsze założenie, że nowelizacja ustawy o ochronie granicy państwowej była spowodowana zbliżeniem obszarów regulacji europejskiej i polskiej, i jakkolwiek nie bezwzględnie konieczna, usuwa wątpliwości: w art. 14 ustawy o granicy państwowejokreślając, że :

Art. 14 (...)

3. Przekraczanie granicy państwowej stanowiącej granicę wewnętrzną w rozumieniu przepisów rozporządzenia (WE) nr 562/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. ustanawiającego wspólnotowy kodeks zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) (Dz. Urz. UE L 105 z 13.04.2006, str. 1), zwanego dalej „kodeksem granicznym Schengen”, następuje na zasadach określonych w kodeksie granicznym Schengen.

     Tym samym brzmienie powyższego przepisu także z pozycji prawa polskiego wyłącza stosowanie innych przepisów prawa polskiego w odniesieniu do granicy państwowej będącej granicą Unii Europejskiej, w tym także zastosowanie art. 14 ust. 1 ustawy o ochronie granicy państwowej w zakresie dotyczący przekraczania granicy państwowej będącej granicą wewnętrzną Unii Europejskiej.
     Jest zatem oczywiste, że znamię przedmiotu i strony przedmiotowej wykroczenia określonego w art. 49a kodeksu wykroczeń, a także przestępstwa określonego w art. 264 § 2 kodeksu karnego nie ma odpowiednika wśród czynów zabronionych. Po prostu nie ma przedmiotu ochrony prawnej przeciwko któremu mogłoby być skierowane zachowanie się ewentualnego sprawcy.
     W obecnym stanie prawnym w zakresie pojęć prawnych w odniesieniu do prawa polskiego i europejskiego istnieję dwie nierównoważne definicje „granicy państwowej”:

_ granica państwowa – o której jest mowa w art. 14 ust 1 ustawy o ochronie granicy państwowej,[8] przekraczanie której dozwolone na podstawie dokumentów uprawniających do jej przekroczenia;

_ granica państwowa stanowiąca granicę wewnętrzną – o której jest mowa w art. 14 ust 3 ustawy o ochronie granicy państwowej stanowiącej granicę wewnętrzną w rozumieniu przepisów rozporządzenia (WE) nr 562/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. ustanawiającego wspólnotowy kodeks zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) (Dz. Urz. UE L 105 z 13.04.2006, str. 1), zwanego dalej "kodeksem granicznym Schengen", a której przekraczanie następuje na zasadach określonych w kodeksie granicznym Schengen.

     W tym miejscu można postawić pytanie, czy treść art. 14 ust. 3 ustawy o ochronie granicy państwowej posiada walor konstytutywny w odniesieniu do problematyki przekraczania granicy państwowej RP będącej granicą wewnętrzną UE.
     Stanowisko Zakładu Prawa COSSG od grudnia 2007r, to jest od momentu opublikowania Decyzji Rady Wspólnot z dnia 6 grudnia 2007 r. w sprawie pełnego stosowania przepisów dorobku Schengen w Republice Czeskiej, Republice Estońskiej, Republice Łotewskiej, Republice Litewskiej, Republice Węgierskiej, Republice Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republice Słowenii i Republice Słowackiej (2007/801/WE) – jest niezmienne, i wynika z zasad wykładni prawa krajowego, która powinna spełniać fundamentalny postulat, a mianowicie zgodności z prawem europejskim i jego pierwszeństwem w stosowaniu przed prawem krajowym.
     Problem funkcjonowania prawa wspólnotowego w odniesieniu do prawa polskiego ma swoją historię, której analiza dostarcza wniosków w zakresie obserwacji poglądów na temat stosunków prawa polskiego do prawa wspólnotowego.
     Po pierwsze – w art. 3 Traktatu Akcesyjnym, dotyczącego przystąpienia Polski do UE, Polska przyjęła zobowiązanie, że jest związana „dorobkiem Schengen” i będzie w całości stosować przepisy „dorobku Schengen”.
     Po drugie, zasada pierwszeństwa stosowania prawa wspólnotowego nie dla wszystkich stała się oczywista po urzeczywistnienia akcesji Polski do Unii Europejskiej.
     W dniu 10 maja 2005r Trybunał Konstytucyjny wydał Wyrok 49/5/A/2005[9] w następstwie wniosków grupy posłów o stwierdzenie niekonstytucyjności akcesji Polski do UE z tego powodu, iż zdaniem posłów Traktat Akcesyjny zawiera postanowienia niezgodne z Polską Konstytucją.
     Nie wchodząc głęboko w materię wniosków niniejszym pokreślić należy zasadniczy spór dotyczył obowiązywania art. 249 TWE – artykułu Traktatu (TWE) statuującego źródła prawa stanowione przez organy UE i ich charakter prawny, czyli moc obowiązującą. Wnioskodawcy podnosili zarzut niezgodności art. 249 TWE z art. 87 Konstytucji, w ten sposób, że organ wykonawczy UE nabywa na mocy art. 249 TWE kompetencje ustawodawcze.
     W rzeczonym wyżej wyroku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przepisy Traktatu Akcesyjnego są zgodne z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, albo – nie są niezgodne z przepisami Konstytucji RP.
     W szczególności, Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że twierdzenie o niezgodności artykułu 249 TWE z art. 83 i art. 87 ust 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie jest zasadne. Trybunał stwierdził ponadto:
     Rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich, nie powinny zatem ujawniać się wątpliwości, czy rozporządzenia wspólnotowe jako akty prawa wspólnotowego mają moc wiążącą w Rzeczypospolitej Polskiej.
     Na gruncie prawa krajowego należy wspomnieć o Ogłoszeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 11 maja 2004 r. w sprawie stosowania prawa Unii Europejskiej[10], gdzie określona jest pozycja prawna rozporządzenia europejskiego, mianowicie rozporządzenie jest aktem wiążącym w całości i jest bezpośrednio stosowane w każdym państwie członkowskim. Oznacza to, że akty te stają się częścią krajowych systemów prawnych bez potrzeby dokonywania jakichkolwiek czynności transpozycyjnych i wywierają skutki bezpośrednie w stosunku do jednostek.
     Można w tym kontekście postawić pytanie, czy można wyobrazić sobie odmienne interpretacje? Właśnie niniejszy artykuł zmierza w kierunku wykazania, że pogląd, iż do przekraczania polskiej granicy państwowej będącej granicą wewnętrzną UE konieczne jest posiadanie dokumentu paszportowego albo dowodu osobistego jest wykładnią znaną w literaturze przedmiotu jako wykładnia contra legem.
     Na koniec dygresja, niemniej jednak o charakterze rzeczowym, w odniesieniu do problemu stosunku prawa europejskiego i prawa polskiego.
     Mianowicie: ustawa o swobodzie gospodarczej posługuje się nowoczesnym pojęciem prawnym – „prawo wspólnotowe powszechnie obowiązujące”[11]. Sama ustawa nie wskazuje obszaru przepisów prawa wspólnotowego powszechnie obowiązującego, jednakże w tym przypadku jesteśmy w stanie ustalić, że chodzi o przepisy zawarte w rozporządzeniach Wspólnot, które Polska i inne państwa członkowskie zobowiązały się honorować w pełnym zakresie – także pod względem dostosowania treści przepisów prawa krajowego do treści rozporządzenia europejskiego, jeżeli jest z nim sprzeczne.

 1 Dalej KGS.
2 Krakowskie Zeszyty Sądowe rok 2009, Nr 3, poz. 30.
3 http://www.udsc.gov.pl/Zasady, wjazdu i pobytu, przez, okres, nie, przekraczający, 3, miesiące, 477.html - Data : 20.02.2011 r.
4 http://www.msz.gov.pl/Dokumenty,uprawniające,do,przekraczania,granic,panstw,Unii,Europejskiej ,1815.html - data : 20.02.2011 r.
5 http://www.strazgraniczna.pl/wps/portal/tresc/WCM_global_context=pl/serwissg/niezbednik_podroz nego/przekraczanie_granic data : 20.02.2011 r.
6 http://www.strazgranicnza.pl/wps/portal/tresc/WCMglobal_CONTEXT=pl/serwissg/niezbednik_podr oznego/przekraczanie_granic/ data : 20.02.2011 r.
7 Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, wersja skonsolidowana: Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, PL 9.5.2008, C 115/57.
8 Ustawa o ochronie granicy państwowej z dnia 12 października 1990 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 461), tekst jednolity z dnia 14 stycznia 2009 r. (Dz. U. Nr 12, poz. 67).
9 Sygn. Akt K-18/04. 10 Monitor Polski nr 20, poz. 359 z 2004 r.
11 Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2 lipca 2004 r. Dz. U. nr 173, poz. 1807, tekst jednolity z dn. 14 października 2010, Dz. U. nr 220, poz. 1447, Zob. Art. 77, art. 79, art. 84 b.

Wiesław MRUGAŁA, Marek WOSZCZATYŃSKI